Εικόνα 1 Α/Γ στη Φάλαρη- Κεφαλονιά
«Ως φυσικός, νιώθω ότι προσβάλλεται η εκπαίδευση, η εμπειρία και η νοημοσύνη μου από την απόπειρα παραγωγής αιολικής ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα»
Dr Phillip Bratby προς τη Βρετανική Βουλή
«Σύντομα συμπληρώνουμε 20.000 ανεμογεννήτριες, χωρίς να αντικαταστήσουμε ούτε ένα μικρό συμβατικό σταθμό παραγωγής ενέργειας» - Ferdinand Fürst zu Hohenlohe-Bartenstein, Ομοσπονδιακή ένωση για την προστασία του τοπίου, Γερμανία
«Το όνειρο της φιλικής προς το περιβάλλον ενέργειας έχει μετατραπεί σε υψηλά επιδοτούμενη καταστροφή του τοπίου» - Der Spiegel
«Δεν υπάρχει άποψη, όσο εξωφρενική και να είναι, που οι άνθρωποι να μην είναι έτοιμοι να ενστερνιστούν, αρκεί να πεισθούν ότι είναι κοινώς αποδεκτή» -Σοπενάουερ αλλά και "Είναι ίδιον ενός σκλάβου, να μη λέει ότι σκέφτεται" - Ευριπίδης, Φοίνισσαι
Το ότι οι ανεμογεννήτριες (α/γ) παράγουν, όταν φυσάει, καθαρή ενέργεια είναι μια αλήθεια, όμως «Μια αλήθεια που λέγεται με κακή πρόθεση είναι χειρότερη από όλα τα ψέματα που μπορεί να επινοήσει κανείς» - William Blake
Εικόνα 2 Εγκαταστάσεις Α/Γ στην Ευρώπη
Το πρόσφατο νομοσχέδιο για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) έχει χαρακτηριστεί στο σύνολο του καταστροφικό για το φυσικό περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες από το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας, από πλήθος οργανώσεων και συλλογικών φορέων. Στα πλαίσια κοινής συνέντευξης τύπου στην Αθήνα, στις 09/02/2010 μεταξύ του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος Βιωσιμότητας και πλήθος οικολογικών οργανώσεων, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου κ. Μιχαήλ Δεκλερής κάνοντας μια ιστορική αναδρομή του ζητήματος των αιολικών πάρκων, είπε ότι το ΣτΕ τα προηγούμενα χρόνια υπέδειξε στη διοίκηση την ανάγκη ειδικής χωροταξίας και πάντοτε επέμενε ότι οι ανεμογεννήτριες πρέπει να μείνουν μακριά από τα βουνά, τα δάση και τα υπόλοιπα ευαίσθητα οικοσυστήματα. Το υπό συζήτηση στη Βουλή ν/σ, προκειμένου να ενεργοποιήσει τις επενδύσεις, ανάγει τις ΑΠΕ και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής σε στόχο προτεραιότητας για να δικαιολογήσει την εγκατάσταση ανεμογεννητριών παντού. Οι διατάξεις του ν/σ αντίκεινται στο σύνταγμα και τις αποφάσεις του ΣτΕ που ορίζουν ότι καμιά αξία και κανένα συμφέρον δεν είναι ανώτερο από την έννομη αξία της ελληνικής φύσης και των πολύτιμων στοιχείων της δηλ. τα δάση, τα βουνά, η θάλασσα και τα νησιά της. Χαρακτήρισε τέλος την επιβολή των ανεμογεννητριών οικολογικό έγκλημα που δεν θα το επιτρέψει ο ελληνικός λαός. Το μέλλον θα είναι ζοφερό εάν δεν αντιδράσουμε.
Το νέο νομοσχέδιο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ δεν εξυπηρετεί το γενικό δημόσιο συμφέρον. Καταρχήν επιτρέπει τη χωροθέτηση σε περιοχές φυσικού κάλλους και στην αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Όσο δε αφορά την αποκατάσταση του τοπίου μετά το χρόνο ζωής των αιολικών πάρκων, γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά απ΄ τις περιπτώσεις λατομείων, ότι είτε η αποκατάσταση ποτέ δεν υλοποιείται είτε και να υλοποιηθεί δεν έχει αποτελέσματα. Κρίνεται ακόμη απαράδεκτη η απαξίωση των ιδιοκτησιών που συνορεύουν με τις θέσεις εγκατάστασης των ανεμογεννητριών. Κάθε Α/Γ που εγκαθίσταται μηδενίζει αυτομάτως την αξία και την δυνατότητα εκμετάλλευσης κάθε γειτονικού οικοπέδου ή αγροτεμαχίου. Τέλος δεν προβλέπεται κανένας περιορισμός, ούτε για τη χωροθέτηση ανεμογεννητριών στις σημαντικές περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας που δεν έχουν ακόμη ενταχθεί στο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000.
Η νεοεκλεγμένη Κυβέρνηση της χώρας μας, θα προχωρήσει στην άρση των τελευταίων εμποδίων στο θεσμικό πλαίσιο για την αδειοδότηση και κατασκευή μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ. Παράλληλα το ΥΠΕΚΑ θα αναλάβει πρωτοβουλίες, ώστε οι τοπικές κοινωνίες να είναι σύμμαχοι και όχι αντίπαλοι σε αυτές τις επενδύσεις…… H δε Ελληνική Εταιρεία Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) έχει ήδη συντάξει και μία ειδική μελέτη που απευθύνεται σε μελετητές, αλλά και δημόσιους φορείς, όπου οι επιπτώσεις των αιολικών πάρκων στη βιοποικιλότητα, στο περιβάλλον, στον τουρισμό και στις αξίες της γης, θα παρουσιάζονται ως μηδενικές, ενώ αντίθετα, θα διογκώνονται τα οφέλη της……….
Η κυρία Μπιρμπίλη έχει ήδη ανακοινώσει ότι ο στόχος της Κυβέρνησης είναι να αυξηθεί τουλάχιστον σε 20% η συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο ως το 2020. Στο σχεδιασμό, εκτός από αιολικά, φωτοβολταϊκά και υδροηλεκτρικά, περιλαμβάνονται υπεράκτια αιολικά πάρκα και μονάδες γεωθερμίας. Ο κ. Μανιάτης υφυπουργός στο ΥΠΕΚΑ, επανέλαβε ότι στο ενεργειακό μείγμα της χώρας δεν περιλαμβάνονται μονάδες λιθάνθρακα ή πυρηνικά. Οι δηλώσεις αυτές μάλλον εξωπραγματικές ακούγονται, αφού όσο πληθαίνουν οι ανεμογεννήτριες τόσο αυξάνουν και οι ανάγκες για back ups, που θα απαιτηθούν με τη λειτουργία νέων θερμοηλεκτρικών εργοστασίων με λιγνίτη, φυσικό αέριο ή ακόμη και πυρηνική ενέργεια. Το νομοσχέδιο πάντως για τις ΑΠΕ, προκάλεσε γενικευμένη κατακραυγή που αποτυπώθηκε και κατά τη πρόσφατη διαδικτυακή διαβούλευση, από επιστήμονες, συλλογικούς φορείς αλλά και απλούς πολίτες.
Τα επενδυτικά σχέδια μονάδων ΑΠΕ με άδεια παραγωγής είτε με θετική γνωμοδότηση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας υπερβαίνουν σε αριθμό τα 1.000 και σε ισχύ τα 9.000 μεγαβάτ. Το 90% αυτών είναι αιολικά, στα φωτοβολταϊκά η ισχύς των αιτήσεων υπερβαίνει τα 3.000 μεγαβάτ, ενώ εντύπωση προκαλεί, όπως είπε ο κ. Μανιάτης, το πλήθος (άνω των 7.000) των αιτήσεων για μικρές μονάδες φωτοβολταϊκών, η αξιολόγηση των οποίων θα ολοκληρωθεί σύντομα. Παρουσιάζοντας τους στόχους της ενεργειακής πολιτικής, μίλησε για ασφάλεια εφοδιασμού, βελτιστοποίηση των υπηρεσιών, προστασία του περιβάλλοντος, αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, βελτίωση της απόδοσης των μονάδων και του δικτύου μεταφοράς / διανομής, προώθηση των ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας η οποία, όπως τόνισε, θα αντιμετωπιστεί ως εθνικός ενεργειακός πόρος, ανάλογος με το λιγνίτη, τα αιολικά και τα ηλιακά. Στο πλαίσιο αυτό, θα ληφθούν μέτρα για εξοικονόμηση ενέργειας από όλους τους καταναλωτές και τα νοικοκυριά, ιδίως κατά τις ώρες αιχμής, με αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας. Το τελευταίο αυτό στοιχείο αποτελεί ένα από τα ελάχιστα μέτρα που αναμένεται να δώσουν κάποιες σοβαρές λύσεις στο ενεργειακό πρόβλημα.
Η αιολική ενέργεια έχει επιβληθεί στην κοινή γνώμη σαν ένα είδος ολικής λύσης που συνεισφέρει στην ελάττωση του φαινομένου του θερμοκηπίου (το οποίο αμφισβητείται ότι προκαλείται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, άποψη που υποστηρίζεται έντονα τα τελευταία χρόνια, από όλο και περισσότερους επιστήμονες) και εγγυάται επαρκή ενέργεια για το μέλλον. Η παραπληροφόρηση των πολιτών σχετικά με τα αιολικά πάρκα έχει ξεπεράσει κάθε λογική και κάθε όριο.
Κατ' αρχήν η αιολική ενέργεια δεν μπορεί να υποκαταστήσει τους συμβατικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας επειδή η παραγόμενη ενέργεια από τον άνεμο παραμένει συγκριτικά χαμηλή. Επιπλέον, ο ηλεκτρισμός που παράγεται από την αιολική ενέργεια δεν είναι συνεχής, λόγω των μετεωρολογικών συνθηκών ( όποτε φυσήξει θα παραχθεί ρεύμα ενώ αρκετές φορές διακόπτεται και η λειτουργία τους όταν πνέουν σφοδροί άνεμοι, για να μη σημειωθούν βλάβες στα μηχανικά μέρη ).
Ασήμαντη θεωρείται και η συνεισφορά της αιολικής ενέργειας στην αποφυγή του φαινομένου του θερμοκηπίου, που περιορίζεται στο 1 έως 2 τοις χιλίοις. Τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια, τουλάχιστον στη Γερμανία, δεν αποτελούν πλέον την κύρια πηγή ρύπανσης μετά την εφαρμογή προγραμμάτων επαρκούς φιλτραρίσματος και είναι υπεύθυνα για το 1/5 των ρύπων που επηρεάζουν το μικροκλίμα της περιοχής που βρίσκονται. Ο βαθμός μείωσης των εκπομπών CO2 από τη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της Δανίας (χώρα των ανεμογεννητριών Vestas) οφείλεται περισσότερο στην υδροηλεκτρική ενέργεια και στις εισαγωγές πυρηνικής, παρά στην αιολική ενέργεια. Οι δε στατιστικές ενέργειας από τη Δανέζικη Υπηρεσία Ενέργειας για το 2007, αναφέρουν ότι έχει καταγραφεί μεταξύ του 1994 και του 2007 μείωση της παραγωγής άνθρακα κατά 40%, ενώ η παραγωγή φυσικού αερίου αυξήθηκε κατά 203%!
Το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), που θεσμοθέτησε η προηγούμενη Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και θα ολοκληρώσει η νέα, άνοιξε την όρεξη στους «πράσινους επενδυτές», οι οποίοι προτείνουν, μέσω της Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), την εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε όλη την Επικράτεια ακόμη και σε δασικές περιοχές. Μέχρι σήμερα, τα επενδυτικά σχέδια μονάδων ΑΠΕ με άδεια παραγωγής ή θετική γνωμοδότηση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας υπερβαίνουν σε αριθμό τα 1.000 και σε ισχύ τα 9.000 μεγαβάτ. Αυτό σημαίνει ότι το ξεκοίλιασμα των ελληνικών κορυφογραμμών θα συνεχιστεί με αμείωτους ρυθμούς αφού οι περισσότερες περιοχές της Ευρώπης εμφανίζουν κορεσμό τα τελευταία χρόνια εξαιτίας των δυναμικών αντιδράσεων πολιτών και συλλογικών φορέων. Είναι παραπάνω από βέβαιο ότι εγχώριοι και ξένοι πράσινοι επενδυτές θα οργώσουν τα υπόλοιπα βουνά της χώρας, προωθώντας μία ξεπερασμένη τεχνολογία που μεταξύ άλλων, θα προσφέρει ακριβότερο ηλεκτρικό ρεύμα στους καταναλωτές.
Οι νέες εγκαταστάσεις των Α/Γ θα υποβαθμίσουν τη ποιότητα ζωής των κατοίκων, θα πλήξουν τον τουρισμό (ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές) τη κτηνοτροφία, τις νέες οικοδομές κ.α. Ούτε φυσικά θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Tα αιολικά πάρκα είναι επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου και δεν δημιουργούν αξιόλογη απασχόληση. Για παράδειγμα, ένα αιολικό πάρκο ισχύος 100 MW και επένδυση αξίας 100 εκατομμυρίων ευρώ, δημιουργεί μόνον 5 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας. Μόνο στα εργοστάσια των κατασκευαστριών χωρών όπως η Δανία, η Γερμανία, η Ισπανία, δημιουργούνται κάποιες θέσεις εργασίας.
Τα αρνητικά αποτελέσματα των Αιολικών Σταθμών, εξαιτίας της χρήσης τεράστιων εκτάσεων γης σε περιοχές με ανθρώπινες δραστηριότητες, έχουν υποτιμηθεί και αποσιωπούνται συστηματικά. Ολοένα περισσότεροι άνθρωποι περιγράφουν τη ζωή τους ανυπόφορη από την ηχητική και οπτική όχληση των Αιολικών Σταθμών. Η χλωρίδα, η πανίδα, οι ανεξερεύνητες αρχαιολογικές θέσεις, το χαρακτηριστικό τοπίο της υπαίθρου δεμένο αρμονικά με τις παραδοσιακές αγροτικές δραστηριότητες, τα παραδοσιακά μονοπάτια θα χαθούν κάτω από το βάρος των βίαιων επεμβάσεων. Όλα τα παραπάνω κατακερματίζονται και αλλοιώνονται κατάφορα από μηχανές καταπιεστικών διαστάσεων.
Οι προτεινόμενες περιοχές Natura 2000 αλλά και σημαντικά τμήματα των εθνικών δρυμών θα υποστούν ολοσχερή υποβάθμιση. Συγκεκριμένα για τη Κεφαλονιά, η ΚΥΑ για τον Αίνο μπορεί να αποσύρθηκε προσωρινά, αλλά θυμηθείτε στα πλαίσια της πράσινης ανάπτυξης θα επανέλθει δριμύτερη με νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, που θα μετατρέψουν το μοναδικό αυτό μουσείο της φύσης, σε ένα απέραντο εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας, είτε από ανεμογεννήτριες είτε από φωτοβολταϊκά πάρκα.
Η αξία του φυσικού περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής και των περιουσιών που χάνονται, είναι ανεκτίμητος θησαυρός για τους κατοίκους της Κεφαλονιάς. Ούτε φυσικά εξαγοράζονται με το αντισταθμιστικό όφελος 2% και τις υποκριτικές ευεργεσίες των εταιριών αιολικής ενέργειας. Στο site: www.windwatch.gr αποτυπώνονται σε ενεργειακό χάρτη, οι θέσεις των υπαρχουσών και μελλοντικών εγκαταστάσεων των αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων στο Ν. Κεφαλληνίας αλλά και στην υπόλοιπη χώρα. Στο νησί μας, οι Α/Γ ξεκινούν από τα Διλινάτα, τα Κουρουκλάτα, έως τη Σάμη, την Αγ. Ευφημία και φτάνουν μέχρι το Φισκάρδο. Από τη Θηνιά, τον Αθέρα μέχρι τα Καμιναράτα, και καταλήγουν στο πράσινο νησί, την Ιθάκη με απροσδιόριστο ακόμη αριθμό ανεμογεννητριών……….
Το ενεργειακό πρόβλημα δεν θα λυθεί με τη μονομερή έμφαση στην αιολική ενέργεια και των άλλων ΑΠΕ, αλλά θα απαιτηθεί ένας συνδυασμός λύσεων με πρώτη την εξοικονόμηση ενέργειας. Σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις, η εξοικονόμηση μπορεί να φτάσει το 30-50% στην Ευρώπη και 30-70% στις ΗΠΑ. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός πρέπει να αλλάξουν οι καταναλωτικές συνήθειες των πλουσίων χωρών και να γίνει συνείδηση στους οικιακούς καταναλωτές η εξοικονόμηση της ενέργειας. Με άλλα λόγια, η στροφή προς την εξοικονόμηση ενέργειας και η αξιοποίηση της άφθονης για τη χώρα μας ηλιακής ενέργειας μέσω μικρών μονάδων, επιβάλλεται τώρα. Στην California, η ενεργειακή κρίση έστρεψε τις επιχειρήσεις και τους οικιακούς καταναλωτές σε συνειδητό περιορισμό χρήσης του ρεύματος κατά 8% τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα αυξήθηκαν οι πωλήσεις ενεργειακά οικονομικών συσκευών και ολοένα περισσότεροι άνθρωποι εγκαθιστούν πλέον οικιακά συστήματα ηλιακής ενέργειας, που εξασφαλίζουν μεγάλη οικονομία έως και αυτοδυναμία.
Η θεραπεία στο ενεργειακό πρόβλημα, απαιτεί κυρίως σειρά μέτρων πρόληψης (π.χ υποχρεωτική χρήση μονωτικών υλικών σε όλες τις κατοικίες, δελεαστικές επιδοτήσεις στις βιοκλιματικές κατοικίες, συστηματική στήριξη μικρής κλίμακας και διαφορετικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, επιβολή μεγάλων χρηματικών προστίμων στις υπερκαταναλώσεις ηλεκτρικού ρεύματος, ελεγχόμενη εγκατάσταση ΑΠΕ με ζώνες υποδοχής που έχουν ορισθεί από τους κατά τόπους δήμους σε συνεργασία με τους κατοίκους και όχι από τους εκάστοτε πράσινους επενδυτές, κ.α.)
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι τεχνολογικά και οικονομικά είναι παράλογη η ανάπτυξη νέων Α/Γ και άλλων ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας, αφού θα σημάνει την καταστροφή ανυπολόγιστης αξίας ελληνικής φύσης και υποβάθμιση γενικότερα της ποιότητας ζωής. Μέχρι πότε η παραπληροφόρηση σχετικά με τις ανεμογεννήτριες θα κυριαρχεί στα ΜΜΕ με τις ευλογίες του ελληνικού κράτους;
Μάκης Μπαλτσαβιάς
Εκπαιδευτικός ΜΕ
Πηγές άρθρου:
1. Αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για την ηλεκτροπαραγωγή από τις ΑΠΕ www.in.gr/news/article.asp?/ngEntityID=1067089
2. Σύλλογος Προστασίας του Περιβάλλοντος της Νοτίου Καρυστίας, Τ.Θ. 4. Κάρυστος 340 01 Κείμενα.: Θ. Μπινιάρης, Α. Νικολάου, Κ. Κουνέλης
3. Δελτίο τύπου με εκπροσώπους των ΜΜΕ και οικολογικών οργανώσεων http://windwatch.gr/forum/t-220181/ - Αθήνα 09/02/2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου